Co się dzieje z akumulatorem latem?

Wielu kierowców zna to z własnego doświadczenia: wsiadają do samochodu, przekręcają kluczyk i… nic się nie dzieje. Diagnoza: rozładowany akumulator. Jednak wbrew powszechnemu przekonaniu to nie mróz sprawia, że akumulator przestaje działać – to wysokie temperatury latem, z którymi mamy do czynienia w ostatnich latach.

Główne przyczyny awarii akumulatorów

Awarie akumulatorów mają dwie główne przyczyny: zużycie oraz proces starzenia się. Zużycie można łatwo zrozumieć, patrząc na opony samochodowe: im więcej i im bardziej dynamicznie jeździsz, tym szybciej się zużywają. Podobnie jest z akumulatorem: im częściej i głębiej się rozładowuje i im więcej odbiorników elektrycznych zużywa jego energię, tym większe zużycie akumulatora. Ponadto jeśli z samochodu korzystasz rzadko lub przejeżdżasz krótkie dystanse, alternator nie jest w stanie naładować akumulatora w pełni, a odbiorniki elektryczne wciąż go rozładowują.

Można temu przeciwdziałać, wybierając odpowiednią technologię akumulatora. Przykładowo w samochodach z systemem Start-Stop zdecydowanie wymagana jest technologia AGM lub EFB. Tradycyjny akumulator rozruchowy (SLI) nie jest stworzony do takich zastosowań, przez co stosunkowo szybko się zużywa.

Z mocy akumulatora AGM mogą korzystać także samochody bez systemu Start-Stop: technologia AGM zapewnia większą rezerwę mocy, która w przypadku samochodów bez tego systemu przekłada się na dłuższą żywotność akumulatora. Akumulator AGM poradzi sobie również z ekstremalnymi temperaturami zewnętrznymi, z kolei tradycyjny akumulator rozruchowy reaguje na ekstremalny chłód i upał szybkim spadkiem pojemności i szybciej się rozładowuje. Badania terenowe w Dubaju wykazały, że wszystkie pojazdy wyposażone w system Start-Stop i standardowe akumulatory rozruchowe uległy awarii po 5–6 miesiącach, z kolei porównawcza flota pojazdów wyposażonych w akumulatory AGM pozostała mobilna do końca testu, który trwał 12 miesięcy.

Nie można ogólnie określić żywotności i procesu starzenia się akumulatora, ponieważ elementy te zależą od takich czynników, jak rodzaj akumulatora, temperatura otoczenia, liczba cykli, głębokość rozładowania i częstotliwość użytkowania. Niemniej zużycie w ostatecznym rozrachunku wpływa na proces starzenia się, a tym samym na żywotność akumulatora.

Letnie upały przyspieszają proces starzenia się

Kierowcy uważają, że to zimno szkodzi akumulatorowi, ale tak naprawdę to wysokie temperatury są przyczyną jego awarii. Optymalna temperatura zewnętrzna dla akumulatora samochodowego wynosi 20°C. Niestety latem temperatury często przekraczają 30°C. Wysokie temperatury powodują samorozładowanie akumulatora, co sprawia, że starzeje się on szybciej. Proces ten przebiega niezauważalnie latem i jesienią. Problemy pojawiają się zimą, gdy silnik potrzebuje więcej energii, aby uruchomić pojazd.

Ogólna zasada jest taka, że reaktywność chemiczna wzrasta dwukrotnie wraz ze wzrostem temperatury o każde 10°C. To powoduje gwałtowny wzrost reaktywności chemicznej, a w następstwie nasilenie oddziaływania czynników uszkadzających akumulator, takich jak korozja kratki. Podobnie jak rdza niszczy elementy nadwozia, korozja kratki prowadzi do rozkładu stopu ołowiu wewnątrz akumulatora. Ponieważ kratka ułatwia przepływ prądu wewnątrz elektrody i tworzy szkielet mechaniczny dla masy czynnej, z powodu korozji obie jej funkcje stopniowo pogarszają się i właśnie dlatego wysokie temperatury latem przyspieszają starzenie się i uszkadzają akumulator.

Dlaczego większość akumulatorów wymienia się zimą

Wiemy już, że upały uszkadzają akumulator oraz, że wysokie temperatury podnoszą poziom reakcji chemicznych. Te procesy zachodzą, gdy temperatura otoczenia przekracza 20°C. Gdy temperatury spadną poniżej 20°C, procesy chemiczne wewnątrz akumulatora spowalniają. Przyjmując temperaturę 20°C jako optymalną, przy 10°C reakcje chemiczne spadają do 50%, a przy temperaturze zamarzania do zaledwie 25%.

Test akumulatora pozwala uniknąć problemów. Dlatego też przynajmniej raz w roku, najlepiej przed zimą, należy sprawdzić stan akumulatora w warsztacie. To zapewni Ci mobilność i ochroni przed dodatkowymi kosztami oraz nieoczekiwanymi awariami. W końcu nic nie sprawia więcej kłopotów niż akumulator, który ma jeszcze na tyle dużo mocy, aby zasilać światła, ale nie jest już w stanie uruchomić silnika.